AANGRIJPEND GETUIGENISVERHAAL DAT DE LEZER EEN GEWETEN SCHOPT!
Patricia De Landtsheer verwerkte de herinneringen van Dov Nasch aan de gruwelijkste tijd uit zijn leven in een gevoelig boek.
In het tweede deel van het boek beschrijft Patricia De Landtsheer hoe zij en Dov tegenover elkaar zitten. Zijn vrouw, Charlotte, schenkt koffie in en biedt zelfgebakken cake aan.
In dit tweede deel vertelt Dov wat er met hem is gebeurd na de bevrijding.
Nog dagelijks kampt hij als 80-jarige man met angstaanvallen. Toch is er een kentering in zijn denken gekomen. Daar getuigt het boek Bewaar altijd een stukje brood van. Het is zijn persoonlijk getuigenis, opgetekend door Patricia De Landtsheer.
Hoe kan een jonge tiener dit overleven? Door een stukje brood. Al was het zwart met hout en zaagsel. Dov bewaarde altijd een stukje brood in zijn jasje, om hem een reden te geven te blijven leven. Hij wil nu een stem zijn voor degenen die geen stem meer hebben en getuigen voor degenen die vermoord zijn.
De schrijfster, Patricia De Landtsheer werd geboren in Dendermonde op 7 februari 1952. Na haar humaniorastudies ging ze bestuurssecretariaat studeren. Eigenlijk wilde ze lerares worden, maar door omstandigheden werd ze een beetje op een zijspoor gezet. Nu geeft ze jaarlijks heel wat schoollezingen. Zo is haar wens om voor een klas te staan toch nog in vervulling gegaan.
Het kamp was een grote ramp. Het was vies, grauw, en eng. Ook de bewaking was strenger dan in de ander kampen. In de houten blokken waar de gevangenen sliepen, waren geen bedden. Naarmate de tijd voorbijvloog, kwam het Russische leger dichter bij en moesten ze weer naar een ander kamp, Dachau.
Een jaar later, op weg van Flossenburg naar Dachau, was opeens de bewaking weg. Ze wisten niet precies wat ze moesten doen. Een groep wilde in het bos blijven en de ander groep ging naar het dorpje Stamsried. Dov ging mee naar het dorpje. Later bleek dat hij door het Amerikaanse leger bevrijd was. Toen pas zou hij beseffen wat de Naziterreur had aangericht: de helft van zijn familie was uitgeroeid.
De familie van Dov Nasch bestond uit moeder en vader, die in het begin van de oorlog naar een werkkamp wordt gebracht, uit Izahak, zijn oudere broer die met vader mee moest, drie zusjes, Miri, Frida en Elza en kleine broer Emil.
Dov speelde graag met zijn vrienden voetbal op het grasveld voor de synagoge. Iedere keer dat in de kampen aan thuis denkt, denkt hij ook aan het voetballen met zijn vrienden. Dov heeft een goed doorzettingsvermogen. Hij overleeft het werkkamp Gleiwitz II op weinig eten en koud weer. Hij is ook sociaalvaardig: hij maakt vlug nieuwe vrienden. Hij blijft ook zijn hele gevangenschap hoopvol: hij wil en zal het overleven. Om daarna te kunnen getuigen.
De titel Bewaar altijd een stukje brood is een allusie op het stukje brood dat hij bewaart in zijn jaszak. Wat hem een goed gevoel geeft. Hij bewaart het stukje voor later.
Een aangrijpend en goed geschreven getuigenisverhaal van de hand van Patricia De Landtsheer.
|
