Uitgangspunt van het boek is dat de psychologie geen echte wetenschap is en ook nooit een echte wetenschap zal worden als ze de biologie niet omarmt. Freud en co hebben van de psychologie een verzameling waandenkbeelden gemaakt, volgens de auteur, de Vlaamse psycholoog Jan De Laender. Waandenkbeelden, omdat de psychologie er van uitgaat dat het bewustzijn volledig los staat van de natuur, dat het bewustzijn niets te maken heeft met biologische principes. Jan De Laender argumenteert dat elk menselijk handelen en denken (en dat is toch het studiegebied van de psychologie) een gevolg is van biologische processen.
De auteur doet vervolgens het verhaal van Charles Darwin, ontdekker van de evolutietheorie. Met behulp van deze historie, die het mens- en godsbeeld van de 19e eeuwse mens op losse schroeven zette, probeert Jan De Laender aan te tonen dat mensen een neiging hebben tot wensdenken. Al wat niet in hun kraam past, valt te negeren. De evolutietheorie aanvaarden als waarheid, komt er volgens De Laender op neer dat je niet meer in een God kan geloven. Voor velen is dat verlies ondraaglijk, waardoor ze eenvoudigweg de evolutietheorie verwerpen of kleineren.
Dezelfde redenering volgt hij voor de psychologie. Tot zeer recent ging men er van uit dat het bewustzijn iets heel speciaals was, typisch menselijk. Uiteraard heeft dit te maken met een antropocentrisch wereldbeeld. En ook met een (onbewust) afwijzen van de evolutietheorie. Hierdoor hadden en hebben psychologen de neiging om het bewustzijn los te zien van het dier-zijn van de mens, los van het grotere geheel van de biologie en de natuur. De Laender is ervan overtuigd dat de psychologie veel verder zou staan als wetenschap, als ze maar het evolutionistisch denken aanvaardt.
Hoewel ik dit boek erg interessant en vlot geschreven vind, ben ik niet overtuigd door de argumentatie. Ik ben het ermee eens dat het negeren van wetenschappelijke inzichten nefast is voor de vooruitgang in de wetenschap. Ik vind de evolutietheorie een heel plausibele theorie waar ik verder ook in geloof. En ik kan er ook inkomen dat de evolutietheorie het bestaan van een antropocentristisch gods- en wereldbeeld weerlegt. Maar ik kan niet vatten dat je met die wetenschappelijke bewijzen het bestaan van God kan verwerpen. Probleem is dat ik geen onweerlegbare, wetenschappelijk aantoonbare argumenten kan vinden voor dat geloof. Misschien ben ik een wensdenker...
|
